سنجش میزان استفاده و تحلیل هزینه-سودمندی منابع اطلاعاتی الکترونیکی کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس شاخص های ایی متریک

هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان استفاده، تعیین میزان نفوذ و بررسی هزینه ـ سودمندی منابع الکترونیکی کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال2009 می باشد. استفاده از روشهای علمی تثبیت شده در زمینه ارزشیابی منابع اطلاعاتی الکترونیکی و شناسایی مناسبترین آنها، گامی موثر جهت برآوردن نیازهای اطلاعاتی مراجعان و استفاده کنندگان از کتابخانه هاست. جامعه آماری پژوهش، منابع اطلاعاتی الکترونیکی اشتراکی کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد، شامل مجلات الکترونیکی و پایگاههای اطلاعاتی دسترس پذیر از طریق سرورهای مرکزی شش پایگاه اطلاعاتی ابسکو، الزویر، پروکوئست، امرالد، آکسفورد و اشپرینگر در سال 2009 می باشد. برای گردآوری اطلاعات از دو شیوه بسامد استفاده و تحلیل هزینه ـ سودمندی که دو شیوه علمی در ارزیابی منابع می باشند، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی میزان استفاده بر اساس شاخصهای ایی متریک(تعداد دانلود مقاله با فرمت اچ.تی.ام.ال و پی. دی.اف، تعداد دانلود چکیده، تعداد انجام جستجو و نشست) در پایگاه های مختلف اختلاف معناداری دارد بطوریکه در بین شش پایگاه مورد مطالعه؛ پایگاه الزویر دارای بالاترین میزان استفاده و پایگاه آکسفورد دارای پایین ترین میزان استفاده بود. یافته ها نشان داد که گزارشات سرور با گزارشات ناشران در گزارش تعداد دانلود مقاله با فرمت اچ.تی.ام.ال و پی. دی.اف در پایگاه های منتخب با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند. پایگاه الزویر، نسبت به سایر پایگاه ها با 3/72 درصد کل جلسات جستجو، بیشترین جلسات جستجو را در سال 2009 به خود اختصاص داده است. میزان استفاده در حوزه های مختلف موضوعی نیز با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند. هزینه-سودمندی پایگاههای مورد مطالعه در حوزه های مختلف موضوعی نیز با یکدیگر تفاوت داشتند و مشخص شد که هزینه سودمندی حوزه کشاورزی از همه بالاتر می باشد. بین ضریب تأثیر و میزان استفاد از مجلات حوزه علوم و علوم انسانی، رابطه ای مشاهده نشد. میزان استفاده دو گروه کاربران (اعضای هیأت علمی و کارکنان، دانشجویان)، از پایگاه های مورد بررسی تقریباً یکسان بود. با توجه به مدت زمان حدود یک ساعت و نیم، استفاده کاربران دانشگاه فردوسی مشهد از منابع اطلاعاتی الکترونیکی مورد بررسی در طول سال 2009 می توان نتیجه گرفت که میزان استفاده کاربران جامعه مورد مطالعه پایین بوده است. ویژگی داده های آماری استفاده از منابع الکترونیکی کتابخانه ایجاب می کند تا تجزیه و تحلیل داده ها به صورت مستمر و پیگیر صورت پذیرد. در غیر این صورت، اطلاعات به دست آمده از تحلیل گزارش تراکنش، به صورت الگوی استفاده در طول سالیان متمادی قابل نتیجه گیری نخواهد بود و روند استفاده از منابع الکترونیکی، سنجیده نخواهد شد.